Ahlaka Aykırı ve Geçersiz Sözleşmeler

[avukatiniz]

Ahlaka Aykırı ve Geçersiz Sözleşmeler
Ahlaka aykırı sözleşmeler, toplumun genel ahlak anlayışına ve değerlerine aykırı olan ve bu nedenle hukuki olarak geçersiz sayılan sözleşmelerdir. Bu tür sözleşmeler, genellikle bir tarafın diğer tarafın çıkarlarını ciddi şekilde zedelemesi veya toplumun kabul edilemez bulduğu davranışları teşvik etmesi gibi durumlarda ortaya çıkar.
Ahlaka Aykırı Sözleşmenin Özellikleri

• Toplumun genel ahlak anlayışına aykırılık: Sözleşmenin içeriği, toplumun genel olarak kabul ettiği ahlaki değerlere ters düşmelidir.
  
• Bir tarafın ciddi şekilde mağdur edilmesi: Sözleşme, bir tarafı diğerine karşı aşırı derecede güçsüz konuma getirerek haksız kazanç sağlamaya yönelik olabilir.
  
• Hukuk düzenine aykırılık: Ahlaka aykırı sözleşmeler genellikle hukuk düzeninin temel ilkelerine de aykırıdır.
  

Ahlaka Aykırı Sözleşmelere Örnekler

• Bir kişinin hayatını tehlikeye atan sözleşmeler: Örneğin, birinin bir başkasını öldürmesi için para ödemeyi içeren bir sözleşme.
  
• İnsan onurunu zedeleyen sözleşmeler: Örneğin, bir kişinin bedensel veya ruhsal bütünlüğünü ihlal eden bir sözleşme.
  
• Hukuka aykırı faaliyetleri teşvik eden sözleşmeler: Örneğin, yasadışı bir iş yapmak için yapılan bir sözleşme.
  
• Aşırı derecede haksız kazanç sağlamaya yönelik sözleşmeler: Örneğin, bir kişinin zor durumda kalmasını fırsat bilerek ondan aşırı yüksek faizle borç para almak.
  

Ahlaka Aykırı Sözleşmelerin Hukuki Sonuçları
Ahlaka aykırı sözleşmeler, hukuken geçersizdir. Bu nedenle, bu tür sözleşmelere dayalı olarak hiçbir hak talep edilemez. Sözleşmenin tamamı veya bir kısmı geçersiz sayılabilir.
Ahlaka Aykırı Sözleşmelerin Belirlenmesi
Ahlaka aykırı sözleşmelerin belirlenmesi, somut olayın özelliklerine, toplumun genel ahlak anlayışına ve yargı kararlarına göre yapılır. Bu nedenle, her bir olayın ayrıntılı olarak incelenmesi gerekir.
Önemli Notlar

• Görelilik: Ahlak kavramı zaman ve mekâna göre değişebileceği için, ahlaka aykırılık değerlendirmesi de buna göre yapılacaktır.
  
• Yargıtay Kararları: Yargıtay kararları, ahlaka aykırılık konusunda önemli bir referans noktasıdır.
  
• Hukuk Danışmanlığı: Ahlaka aykırı sözleşmelerle ilgili bir sorun yaşayan kişilerin bir avukata danışmaları önemlidir.
  

Sonuç olarak, ahlaka aykırı sözleşmeler, toplumun genel ahlak anlayışına ve hukuk düzenine aykırı olduğu için geçersizdir. Bu tür sözleşmelerin belirlenmesi, somut olayın özelliklerine ve yargı kararlarına göre yapılır.


Ahlaka aykırı sözleşmeler, içeriklerine ve ortaya çıkış nedenlerine göre farklılık gösterir. Bazı yaygın örnekler şunlardır:

• Kişisel hakların ihlali: Bir kişinin onur, şeref, saygınlık gibi temel haklarını zedeleyen sözleşmeler. Örneğin, bir kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal eden bir sözleşme veya birinin ırkına, dinine veya cinsiyetine dayalı olarak ayrımcılık yapan bir sözleşme.
  
• Kamu düzenine aykırı sözleşmeler: Toplumun huzurunu bozan, suç teşkil eden veya devletin güvenliğini tehdit eden sözleşmeler. Örneğin, yasadışı bir örgütün faaliyetlerine destek veren bir sözleşme veya bir ülkenin güvenliğine zarar verecek bir malın satışı sözleşmesi.
  
• Aşırı derecede dengesiz sözleşmeler: Taraflar arasında ciddi bir güç dengesizliği olan ve bir tarafın diğer tarafı sömürmesine yol açan sözleşmeler. Örneğin, acil durumlarda bir kişiye fahiş fiyatla mal satmak veya bir kişiyi borç altına sokmak için baskı yapmak.
  

Bu tür sözleşmelerin ortaya çıkmasının temel nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Bilgi eksikliği: Tarafların sözleşmenin sonuçlarını tam olarak anlamadan anlaşmaya varmaları.
  
• Zorlama: Bir tarafın diğer tarafı tehdit, şantaj veya başka yollarla zorlayarak sözleşme imzalatması.
  
• Hile: Bir tarafın diğer tarafı yanıltarak sözleşme yapması.
  

Ahlaka Aykırı Sözleşmelerin Hukuki Sonuçları ve Değerlendirilmesi
Ahlaka aykırı sözleşmeler, hukuken geçersizdir ve tarafları bağlamaz. Bu durumun sonuçları şöyle sıralanabilir:

• Sözleşmenin iptali: Mahkeme kararıyla sözleşme feshedilir ve taraflar ilk duruma getirilmeye çalışılır.
  
• Haksız kazançların iadesi: Sözleşmeden haksız olarak elde edilen kazançların iadesi talep edilebilir.
  
• Cezai yaptırımlar: Bazı durumlarda, ahlaka aykırı sözleşme yapan kişilere cezai yaptırımlar uygulanabilir.
  

Ahlaka aykırı sözleşmelerin değerlendirilmesinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:

• Somut olayın özellikleri: Her bir olayın kendine özgü özellikleri olduğu için, ahlaka aykırılık değerlendirmesi somut olaylara göre yapılacaktır.
  
• Toplumun genel ahlak anlayışı: Ahlak kavramı zaman ve mekâna göre değişebileceği için, toplumun genel ahlak anlayışı da değerlendirmede önemli bir rol oynar.
  
• Yargıtay kararları: Yargıtay kararları, ahlaka aykırı sözleşmeler konusunda önemli bir referans noktasıdır.