+- Hukuk Portali (https://hukukportali.com)
+-- Forum: Ceza Hukuku - Ceza Muhakemesi Hukuku - Ceza İnfaz Hukuku (https://hukukportali.com/forumdisplay.php?fid=18)
+--- Forum: Ceza Hukuku (https://hukukportali.com/forumdisplay.php?fid=19)
+--- Konu Başlığı: Suçun Hukuka Aykırılık Unsurunun Tespiti (/showthread.php?tid=105)
Suçun Hukuka Aykırılık Unsurunun Tespiti - avguven - 11-29-2024
Hukuka aykırılık, bir eylemin hukuk düzeninin emredici, yasaklayıcı veya izin verici hükümlerine aykırı olması durumudur. Ceza hukukunda, bir fiilin suç sayılabilmesi için bu unsurun mutlaka bulunması gerekir. Yani, bir eylem sadece toplum normlarına aykırı değil, aynı zamanda da yazılı veya yazısız hukuk kurallarına aykırı olmalıdır.
Hukuka Aykırılık Unsurunun Önemi
- Suçun tanımlanması: Bir fiilin suç olup olmadığına karar verirken ilk bakılan husus, bu fiilin herhangi bir kanun normuna aykırı olup olmadığıdır.
- Cezai sorumluluğun temeli: Kişinin cezai sorumluluğu, işlediği fiilin hukuka aykırı olması üzerine inşa edilir.
- Adaletin sağlanması: Hukuka aykırılık ilkesi, keyfi uygulamaları önler ve hukukun üstünlüğünü sağlar.
Bir fiilin hukuka aykırı olup olmadığının belirlenmesinde şu unsurlar göz önünde bulundurulur:
- Kanun metni: Fiilin hangi kanun maddesine aykırı olduğu tespit edilir.
- Yargıtay kararları: Daha önce benzer olaylarda verilen yargıtay kararları, hukuka aykırılık değerlendirmesinde önemli bir kıstas oluşturur.
- Hukuk doktrini: Hukukçuların görüşleri ve hukuk literatüründeki bilgiler de değerlendirmeye alınır.
- Fiilin özellikleri: Fiilin işlenme şekli, zamanı, yeri ve diğer özellikleri de hukuka aykırılık değerlendirmesinde etkili olur.
Bazı suçlarda, hukuka aykırılık unsuru kanunda açıkça belirtilir. Örneğin, "izinsiz", "ruhsatsız" gibi ifadeler, fiilin hukuka aykırı olduğunu gösterir. Bu durumlarda, failin fiilini işlerken hukuka aykırı olduğunun bilincinde olması gerekir.
Hukuka Aykırılığın Yokluğu
Bazı durumlarda, hukuka aykırı görünen bir fiil, aslında hukuka uygun olabilir. Bu durumlar şunlardır:
- Meşru müdafaa: Kendini veya başkasını korumak amacıyla yapılan bir eylem.
- Zorunluluk hali: Can veya mal güvenliği gibi önemli bir çıkarın korunması için kaçınılmaz olarak işlenen bir fiil.
- Görev veya yetki sınırları içinde hareket: Görevli bir kişinin görevini yaparken işlediği fiil.
- Hırsızlık: Başkasına ait bir şeyi izinsiz olarak almak hukuka aykırıdır.
- Kasten öldürme: Bir kişiyi kasten öldürmek, Türk Ceza Kanunu'na göre ağır bir suçtur.
- Görevli sırrını açıklamak: Kamu görevlisinin, görevi sırasında öğrendiği sırları açıklaması hukuka aykırıdır.