Kusursuz sorumluluk ilkesi, ceza hukukunun temel ilkelerinden biri olan kusur ilkesinin tam karşıtıdır. Kusur ilkesi, bir kişiyi ancak kusurlu bir fiil işlediği takdirde cezalandırabileceğini söylerken, kusursuz sorumluluk ilkesi ise kusurun varlığına bakmaksızın, belirli durumlarda bir kişinin sorumlu tutulabileceğini savunur.
Kusursuz Sorumluluğun Temel Özellikleri

• Kusurun Yokluğu: Bu ilkede, failin bir fiili işlemesi için kasıtlı veya taksirli olması şartı aranmaz. Yani, failin bir suç işlediğini bilerek veya bilmeyerek yapmış olması önemli değildir.
  
• Sorumluluğun Temeli: Sorumluluğun temeli, genellikle failin eyleminin yarattığı sonuç veya durumdur.
  
• Hukuki Dayanak: Kusursuz sorumluluk, genellikle özel kanunlarda veya yasal düzenlemelerde belirtilen istisnai durumlarda söz konusu olur.
  

• Görev Suçları: Bazı görev suçlarında, failin görevi gereği yapması gereken bir şeyi yapmaması halinde, kusuru olmasa bile sorumlu tutulabilir. Örneğin, bir kamu görevlisinin görevi ihmal etmesi gibi.
  
• Katliam Suçları: Uluslararası hukukta, katliam gibi çok ağır suçlarda, failin kastı veya taksiri aranmaksızın sorumluluğu kabul edilebilir.
  
• Çevre Kirliliği: Bazı çevre kirliliği suçlarında, failin kusuru olmasa bile, yarattığı zarar nedeniyle sorumlu tutulabilir.
  

• Adaletsizlik: Kusursuz sorumluluk ilkesi, suç işlemediği halde cezalandırılan kişilerin haklarının ihlali anlamına gelebilir.
  
• Hukuk Güvenliği İlkesine Aykırılık: Bu ilke, kişilerin hangi davranışlarının suç olduğunu bilme haklarını sınırlayabilir.
  
• Ceza Hukukunun Amaçlarına Aykırılık: Ceza hukukunun temel amacı olan caydırıcılık, kusursuz sorumluluk ilkesiyle sağlanamaz. Çünkü insanlar, suç işlemeden ceza alabileceklerini düşünerek caydırılamazlar.
  

• Ceza hukukunun temel ilkeleri
  
• Suçun unsurları
  
• Ceza sorumluluğu
  
• Görev suçları
  

Kusursuz Sorumluluk İlkesi ve Ceza Hukuku
Kusursuz sorumluluk ilkesi, ceza hukukunun temel ilkelerinden biri olan kusur ilkesinin tam karşıtıdır. Kusur ilkesi, bir kişiyi ancak kusurlu bir fiil işlediği takdirde cezalandırabileceğini söylerken, kusursuz sorumluluk ilkesi ise kusurun varlığına bakmaksızın, belirli durumlarda bir kişinin sorumlu tutulabileceğini savunur.
Kusursuz Sorumluluğun Temel Özellikleri

• Kusurun Yokluğu: Bu ilkede, failin bir fiili işlemesi için kasıtlı veya taksirli olması şartı aranmaz. Yani, failin bir suç işlediğini bilerek veya bilmeyerek yapmış olması önemli değildir.
  
• Sorumluluğun Temeli: Sorumluluğun temeli, genellikle failin eyleminin yarattığı sonuç veya durumdur.
  
• Hukuki Dayanak: Kusursuz sorumluluk, genellikle özel kanunlarda veya yasal düzenlemelerde belirtilen istisnai durumlarda söz konusu olur.
  

• Görev Suçları: Bazı görev suçlarında, failin görevi gereği yapması gereken bir şeyi yapmaması halinde, kusuru olmasa bile sorumlu tutulabilir. Örneğin, bir kamu görevlisinin görevi ihmal etmesi gibi.
  
• Katliam Suçları: Uluslararası hukukta, katliam gibi çok ağır suçlarda, failin kastı veya taksiri aranmaksızın sorumluluğu kabul edilebilir.
  
• Çevre Kirliliği: Bazı çevre kirliliği suçlarında, failin kusuru olmasa bile, yarattığı zarar nedeniyle sorumlu tutulabilir.
  

• Adaletsizlik: Kusursuz sorumluluk ilkesi, suç işlemediği halde cezalandırılan kişilerin haklarının ihlali anlamına gelebilir.
  
• Hukuk Güvenliği İlkesine Aykırılık: Bu ilke, kişilerin hangi davranışlarının suç olduğunu bilme haklarını sınırlayabilir.
  
• Ceza Hukukunun Amaçlarına Aykırılık: Ceza hukukunun temel amacı olan caydırıcılık, kusursuz sorumluluk ilkesiyle sağlanamaz. Çünkü insanlar, suç işlemeden ceza alabileceklerini düşünerek caydırılamazlar.
  

Bilinçli taksir, bir fiilin sonuçlarını öngörmek mümkün olmasına rağmen, bu sonuçların gerçekleşeceğine inanılmadan fiilin işlenmesidir. Bu durumda, fail, bir zararın oluşabileceğini bilmekle birlikte, bu zararın gerçekleşmeyeceğini düşünerek hareket eder. Ancak, bazı durumlarda, bilinçli taksir suçunun cezaları, çeşitli ağırlaştırıcı sebepler nedeniyle artırılabilir.
Bilinçli Taksirde Ağırlaştırıcı Sebepler
Bilinçli taksir suçlarında cezayı artıran pek çok ağırlaştırıcı sebep bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Mesleki Bilgi ve Becerinin Kullanılması: Bir kişinin, sahip olduğu mesleki bilgi veya becerilere rağmen dikkatsiz davranması halinde ceza artırılır. Örneğin, bir doktorun, yaptığı bir ameliyat sırasında dikkatsiz davranması sonucu hastanın ölmesi durumunda, doktorun mesleki bilgisi nedeniyle cezası ağırlaştırılır.
  
• Alkol veya Uyuşturucu Etkisi Altında Olma: Alkol veya uyuşturucu etkisi altında işlenen suçlarda, failin dikkat ve kontrol yeteneğinin azalması nedeniyle ceza artırılır.
  
• Kaçma veya Saklanma: Suçun işlenmesinden sonra failin kaçması veya delilleri karıştırması gibi davranışlar, cezanın artırılmasına neden olur.
  
• Suçun Tekrarlanması: Aynı türden bir suçu daha önce işlemiş olan kişilerin tekrar suç işlemesi durumunda ceza artırılır.
  
• Mağdurun Çocuk veya Yaşlı Olması: Suçun mağdurunun çocuk veya yaşlı olması, failin daha ağır cezalandırılmasına yol açar.
  
• Suçun Niteliği: İşlenen suçun niteliği de cezanın şiddetini belirleyen önemli bir faktördür. Örneğin, trafik kazalarında ölüme neden olan bir eylem, yaralanmaya neden olan bir eylemden daha ağır cezalandırılır.
  

Tehlike suçları, bir zararı doğurmak yerine, bir zararın doğma tehlikesini oluşturan suçlardır. Bu suçlarda, fiilin işlenmesiyle birlikte somut bir zararın ortaya çıkması beklenmez, ancak bu fiilin ileride bir zarar doğurması muhtemeldir.
Tehlike Suçlarının Özellikleri

• Somut Zararın Yokluğu: Bu suçlarda, fiilin işlenmesiyle birlikte hemen bir zarar ortaya çıkmaz. Zararın ortaya çıkması, ilerideki gelişmelere bağlıdır.
  
• Potansiyel Tehlike: Bu suçlarda, fiilin işlenmesiyle birlikte bir zararın doğma olasılığı yüksektir.
  
• Korunan Hukuki Değer: Tehlike suçlarında korunan hukuki değer, genellikle bir kişinin veya toplumun güvenliği, sağlığı veya mal varlığıdır.
  

• Trafik güvenliğini tehlikeye sokma: Alkollü araç kullanmak, aşırı hız yapmak gibi davranışlar, bir kaza riskini artırarak trafik güvenliğini tehlikeye atar.
  
• Atışma: Bir silahla ateş etmek, çevredeki kişilerin hayatını tehlikeye atar.
  
• Zehirli madde bulundurmak: Zehirli bir maddeyi izinsiz olarak bulundurmak, çevreye veya kişilere zarar verme riskini doğurur.
  

• Kasıt: Tehlike suçlarında genellikle doğrudan kast aranır. Fail, fiilinin bir zarar doğurma olasılığını bilerek ve bu riski göze alarak hareket etmelidir.
  
• Taksir: Bazı tehlike suçlarında taksirle işleme de suç olarak kabul edilebilir. Örneğin, trafik kazalarında dikkatsizlik veya özensizlik sonucu meydana gelen ölümler taksirle işlenmiş bir suç olarak değerlendirilir.
  

• Önleyici Nitelik: Tehlike suçlarının cezalandırılması, potansiyel zararların önlenmesi amacını taşır.
  
• Toplumsal Güvenlik: Bu suçların cezalandırılması, toplumun güvenliğini sağlamaya yöneliktir.
  
• Hukuki Değerlerin Korunması: Tehlike suçları, korunan hukuki değerlerin korunmasını sağlar.
  

Bir suçun işlenmesinin ardında yatan nedenleri anlamak, hem ceza hukuku hem de suç önleme çalışmaları açısından büyük önem taşır. Suç işleyen failin motivasyonunu incelemek, suçun nedenlerini daha iyi kavramamıza ve bu doğrultuda etkili önlemler almamıza yardımcı olur.
Suç İşleme Motivasyonları Nelerdir?
Suç işleme motivasyonları oldukça çeşitlidir ve bireyden bireye, suçtan suç farklılık gösterir. Genel olarak şu nedenler sıralanabilir:

• Ekonomik Sebepler: Yoksulluk, işsizlik, borçlar gibi ekonomik sıkıntılar, hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlara yol açabilir.
  
• Psikolojik Sebepler: Ruhsal hastalıklar, kişilik bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sorunlar, şiddet suçlarına veya diğer anti-sosyal davranışlara neden olabilir.
  
• Sosyal Sebepler: Aile içi sorunlar, arkadaş çevresi, eğitim düzeyi, toplumdaki eşitsizlik gibi sosyal faktörler, suç işleme eğilimini artırabilir.
  
• Biyolojik Sebepler: Genetik yatkınlık, beyin yapısı, hormonal dengesizlikler gibi biyolojik faktörler de suç işleme davranışını etkileyebilir.
  
• İdeolojik Sebepler: Siyasi görüşler, dini inançlar veya diğer ideolojik nedenlerle işlenen suçlar da vardır.
  

• Ceza Tayini: Mahkeme, failin suç işleme nedenlerini göz önünde bulundurarak uygun cezayı belirler.
  
• Suç Önleme: Suçun nedenlerini anlayarak, bu nedenlere yönelik önlemler alınabilir.
  
• Rehabilitasyon: Cezaevlerindeki rehabilitasyon programları, failin motivasyonunu değiştirmeye yönelik olarak planlanabilir.
  
• Toplum Koruma: Suç tekrarının önlenmesi için failin risk değerlendirmesi yapılabilir.
  

• Psikolojik Değerlendirme: Psikologlar, failin kişilik özelliklerini, geçmişini ve yaşadığı travmaları değerlendirerek motivasyonunu belirleyebilirler.
  
• Sosyal Çevre Araştırması: Failin ailesi, arkadaşları ve yaşadığı çevre hakkında bilgi toplanarak, suç işleme nedenleri üzerindeki sosyal etkiler incelenebilir.
  
• Suç Mahallindeki İnceleme: Suçun işlendiği yerdeki deliller, failin davranışları ve motivasyonu hakkında ipuçları verebilir.
  
• Failin İfadesi: Failin kendi ifadesi, suçun nedenlerini anlamak için önemli bir kaynaktır.
  

• Suç psikolojisi
  
• Suç sosyolojisi
  
• Cezaevlerindeki rehabilitasyon programları
  
• Suç önleme stratejileri
  

• Fail Lehine Olan Kanun Değişiklikleri: Eğer bir fiil işlendikten sonra çıkarılan bir kanun, failin lehine ise (örneğin, cezanın hafifletilmesi veya suçun unsurlarının değiştirilmesi gibi) bu kanun geçmişe yürürlü olarak uygulanabilir. Bu durum, "lehe olan kanunun geriye yürümesi" ilkesi olarak bilinir.
  
• Ceza Yasalarının Geçici Hükümleri: Bazı ceza yasalarında, belirli bir süre için geçerli olacak şekilde özel hükümler yer alabilir. Bu hükümler, o süre içinde işlenen suçlara uygulanır ve süre dolduktan sonra yürürlükten kalkar.
  
• Anayasa Mahkemesi Kararları: Anayasa Mahkemesi, bir kanunun Anayasaya aykırı olduğuna karar verirse, bu karar geçmişe etkili olabilir. Ancak bu durum, genellikle cezanın hafifletilmesi veya kaldırılması şeklinde sonuçlanır.
  

• Hukuk Güvenliği: Kanunların geriye yürümezliği ilkesi, hukuk güvenliğini sağlamanın yanı sıra, keyfi uygulamaları önleme ve hukuki belirsizlikleri ortadan kaldırma amacını da güder.
  
• Adalet: Failin işlediği fiil işlendiği sırada geçerli olan kanuna göre yargılanması, adaletin tecelli etmesi açısından önemlidir.
  
• Toplumsal Barış: Hukuk güvenliği ve adaletin sağlanması, toplumda huzur ve güven ortamının oluşmasına katkı sağlar.
  

Failin Suç İşleme Motivasyonunun İncelenmesi
Giriş
Bir suçun işlenmesinin ardında yatan nedenleri anlamak, hem ceza hukuku hem de suç önleme çalışmaları açısından büyük önem taşır. Suç işleyen failin motivasyonunu incelemek, suçun nedenlerini daha iyi kavramamıza ve bu doğrultuda etkili önlemler almamıza yardımcı olur.
Suç İşleme Motivasyonları Nelerdir?
Suç işleme motivasyonları oldukça çeşitlidir ve bireyden bireye, suçtan suç farklılık gösterir. Genel olarak şu nedenler sıralanabilir:

• Ekonomik Sebepler: Yoksulluk, işsizlik, borçlar gibi ekonomik sıkıntılar, hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlara yol açabilir.
  
• Psikolojik Sebepler: Ruhsal hastalıklar, kişilik bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sorunlar, şiddet suçlarına veya diğer anti-sosyal davranışlara neden olabilir.
  
• Sosyal Sebepler: Aile içi sorunlar, arkadaş çevresi, eğitim düzeyi, toplumdaki eşitsizlik gibi sosyal faktörler, suç işleme eğilimini artırabilir.
  
• Biyolojik Sebepler: Genetik yatkınlık, beyin yapısı, hormonal dengesizlikler gibi biyolojik faktörler de suç işleme davranışını etkileyebilir.
  
• İdeolojik Sebepler: Siyasi görüşler, dini inançlar veya diğer ideolojik nedenlerle işlenen suçlar da vardır.
  

• Ceza Tayini: Mahkeme, failin suç işleme nedenlerini göz önünde bulundurarak uygun cezayı belirler.
  
• Suç Önleme: Suçun nedenlerini anlayarak, bu nedenlere yönelik önlemler alınabilir.
  
• Rehabilitasyon: Cezaevlerindeki rehabilitasyon programları, failin motivasyonunu değiştirmeye yönelik olarak planlanabilir.
  
• Toplum Koruma: Suç tekrarının önlenmesi için failin risk değerlendirmesi yapılabilir.
  

• Psikolojik Değerlendirme: Psikologlar, failin kişilik özelliklerini, geçmişini ve yaşadığı travmaları değerlendirerek motivasyonunu belirleyebilirler.
  
• Sosyal Çevre Araştırması: Failin ailesi, arkadaşları ve yaşadığı çevre hakkında bilgi toplanarak, suç işleme nedenleri üzerindeki sosyal etkiler incelenebilir.
  
• Suç Mahallindeki İnceleme: Suçun işlendiği yerdeki deliller, failin davranışları ve motivasyonu hakkında ipuçları verebilir.
  
• Failin İfadesi: Failin kendi ifadesi, suçun nedenlerini anlamak için önemli bir kaynaktır.
  

Ceza Hukukunda Mağdurun Hakları ve Korunması
Ceza hukuku, sadece suç işleyen kişinin cezalandırılmasını değil, aynı zamanda suçtan zarar gören mağdurun haklarının korunmasını da amaçlar. Son yıllarda, ceza hukukunda mağdurun haklarına yönelik önemli gelişmeler yaşanmış ve mağdurun süreçte daha aktif bir rol oynaması sağlanmıştır.
Mağdur Kimdir?
Mağdur, suçun doğrudan etkisi altında kalan ve bu nedenle maddi veya manevi zarara uğrayan kişidir. Suçun mağduru, sadece fiziksel zarar gören kişi olmakla sınırlı değildir. Psikolojik olarak etkilenen, maddi kayıplar yaşayan veya sosyal çevresinde olumsuz etkiler hisseden herkes mağdur olarak kabul edilebilir.
Mağdurun Hakları

• Bilgi Edinme Hakkı: Mağdur, hakkında yürütülen ceza davası hakkında bilgi alma hakkına sahiptir. Bu hak, mağdurun süreci takip etmesini ve haklarını korumasını sağlar.
  
• Duruşmalara Katılma Hakkı: Mağdur, duruşmalarda hazır bulunarak olayla ilgili görüşlerini bildirebilir ve sorular sorabilir.
  
• Deliller Hakkında Bilgi Edinme Hakkı: Mağdur, toplanan deliller hakkında bilgi edinme hakkına sahiptir.
  
• Tazminat Hakkı: Mağdur, yaşadığı maddi ve manevi zararı karşılamak üzere failden tazminat talep edebilir.
  
• Koruma Hakkı: Mağdur, fail tarafından tehdit edilme veya taciz edilme riskine karşı koruma altına alınma hakkına sahiptir.
  

• Özel Bürolar: Birçok ülkede, mağdurun haklarını korumak ve desteklemek amacıyla özel bürolar kurulmuştur. Bu bürolar, mağdurun hukuki süreçte yönlendirilmesi, psikolojik destek verilmesi gibi konularda hizmet vermektedir.
  
• Mağdur İmkanları: Mağdurların, duruşmalara kolayca ulaşabilmeleri, güvenli bir ortamda ifade verebilmeleri ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması için çeşitli imkanlar sağlanmaktadır.
  
• Gizlilik: Mağdurun kimliğinin korunması ve mahremiyetinin sağlanması için gerekli tedbirler alınmaktadır.
  
• Hızlı Adalet: Mağdurun yaşadığı mağduriyetin uzaması, ikinci bir travmaya neden olabileceği için ceza süreçlerinin hızlı bir şekilde yürütülmesi amaçlanmaktadır.
  

İştirak, bir suçun işlenmesine birden fazla kişinin katkıda bulunması durumudur. Türk Ceza Kanunu (TCK), iştiraki farklı türlere ayırarak her bir tür için farklı ceza düzenlemeleri getirmiştir.
İştirak Türleri

• Müşterek Fail: Suçu birlikte işleyen kişilere müşterek fail denir. Her bir müşterek fail, suçun tüm unsurlarını gerçekleştirmiş gibi değerlendirilir ve aynı cezaya çarptırılır.
  
• Azmettirici: Başka bir kişiyi suçu işlemeye teşvik eden veya bu yönde karar almasına neden olan kişiye azmettirici denir. Azmettirici, suçun işlenmesinde doğrudan rol almasa da, suçun işlenmesine neden olduğu için ceza alır.
  
• Yardımcı: Suçun işlenmesine maddi veya manevi olarak yardım eden kişiye yardımcı denir. Yardımcı, suçun işlenmesinde doğrudan rol almasa da, suçun işlenmesine katkıda bulunduğu için ceza alır.
  

• Suçun Cinsi ve Ağırlığı: İşlenen suçun türü ve ağırlığı, cezanın şiddetini belirleyen en önemli faktördür.
  
• İştirak Türü: Müşterek fail, azmettirici veya yardımcı olma durumuna göre ceza farklılık gösterebilir.
  
• Kişinin Suç İşlemesindeki Rolü: Suçun işlenmesinde kişinin oynadığı rol, cezanın şiddetini belirler. Örneğin, suçun planlanmasında önemli rol oynayan bir kişi, daha ağır cezaya çarptırılabilir.
  
• Kişinin Kişisel Özellikleri: Failin yaşı, eğitim durumu, geçmişi gibi kişisel özellikleri de ceza belirlenirken dikkate alınır.
  
• Pişmanlık: Suçtan pişmanlık duyulması, cezanın hafifletilmesinde önemli bir rol oynar.
  

• Tekrar Suç: Aynı suçun kısa süre içinde tekrar işlenmesi durumunda ceza artırılabilir.
  
• Alışkanlık Haline Gelmiş Suç İşleme: Suç işleme alışkanlığı olan kişiler, daha ağır cezaya çarptırılabilir.
  
• Organize Suç Örgütü: Organize suç örgütü üyesi olmak, cezanın artırılmasına neden olur.
  

Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) düzenlenen suçlar, kamu davası ve şahsi şikâyet olmak üzere iki temel başlık altında incelenir. Bu başlıklar arasındaki ayrım, hem suçun niteliği hem de kovuşturma süreci açısından önemli hukuki sonuçlar doğurur.
Kamu Davası Suçları
Kamu davası suçları, toplumun genel güvenliği, kamu düzeni veya kamu yararını ilgilendiren suçlardır. Bu tür suçlarda mağdurun şikayeti aranmaz; savcılık makamı, suçtan haberdar olması halinde kendiliğinden soruşturma başlatır ve kamu davası açar. Cinayet, hırsızlık, dolandırıcılık, uyuşturucu ticareti gibi suçlar, kamu davası suçlarına örnek olarak verilebilir.
Şahsi Şikâyet Suçları
Şahsi şikâyet suçları ise, mağdurun kişisel haklarına yönelik işlenen suçlardır. Bu tür suçlarda kamu davasının açılabilmesi için mağdurun şikayeti zorunludur. Hakaret, basit yaralama, özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi suçlar, şahsi şikâyet suçlarına örnek olarak gösterilebilir.

Şikayetten Vazgeçme ve Kamu Davasına Dönüşme
Şahsi şikâyet suçlarında mağdur, şikayetinden vazgeçebilir. Ancak, bazı durumlarda (örneğin, aile içi şiddet, çocuklara karşı işlenen suçlar) şikayetten vazgeçilse bile kamu davası devam edebilir. Ayrıca, şahsi şikâyet suçları, suçun niteliğine veya işleniş biçimine göre kamu davasına dönüşebilir.
Sonuç
Kamu davası ve şahsi şikâyet suçları arasındaki ayrım, Türk Ceza Kanunu'nun temel bir ilkesidir. Bu ayrım, suçun niteliği, mağdurun rolü ve toplumun genel güvenliği gibi farklı boyutları dikkate alarak, her bir suç için uygun hukuki sürecin belirlenmesini sağlar.
Uyarı: Bu bilgiler genel bir çerçeve sunmaktadır. Herhangi bir hukuki sorununuzda bir avukata danışmanız önemlidir. Hukuki süreçler karmaşık olabilir ve kişiye özel çözümler gerektirebilir.
Anahtar Kelimeler: kamu davası, şahsi şikayet, ceza hukuku, TCK, suç, mağdur, savcılık
Unutmayın: Bu metin, hukuki bir tavsiye niteliğinde değildir. Hukuki bir sorununuz varsa, bir avukata danışmalısınız.
Ek Bilgiler İçin:

• Türk Ceza Kanunu
  
• Yargıtay kararları
  
• Avukat görüşleri
  

Hafifletici Sebep Olarak Zorunluluk Hali
Zorunluluk hali, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) düzenlenen ve bir kişinin kendisini veya başkasını bir tehlikeden kurtarmak amacıyla işlediği suçta cezanın hafifletilmesine veya tamamen kaldırılmasına yol açabilecek bir hukuki kavramdır.
Zorunluluk Halinin Şartları
Bir fiilin zorunluluk hali kapsamında değerlendirilebilmesi için aşağıdaki şartların birlikte bulunması gerekir:

• Ağır ve Muhakkak Bir Tehlike: Tehlike, kişinin veya başkasının hayatı, beden bütünlüğü veya önemli bir hakkı için gerçek ve önemli bir tehdit oluşturmalıdır.
  
• Başka Çıkış Yolu Olmaması: Tehlikeden kurtulmanın başka bir yolu bulunmamalı veya bu yolun daha büyük bir zarar doğurması muhtemel olmalıdır.
  
• Tehlike ile İşlenen Fiil Arasındaki Oran: İşlenen fiilin, tehlikenin büyüklüğü ile orantılı olması gerekir. Yani, tehlikeyi def etmek için kullanılan yöntem, tehlikenin ağırlığına uygun olmalıdır.
  

• Meşru müdafaa: Bir haksız saldırıya karşı yapılan savunmayı ifade eder.
  
• Zorunluluk hali: Bir doğal afet, kaza veya başka bir dış etken nedeniyle ortaya çıkan bir tehlikeye karşı alınan önlemi ifade eder.
  

• Zorunluluk hali: Bir sel felaketinde, bir kişi evini kurtarmak için komşusunun bahçesinden malzeme çalarsa, bu durum zorunluluk hali olarak değerlendirilebilir.
  
• Meşru müdafaa: Bir kişiye saldıran birinden kendini korumak için karşılık verirse, bu durum meşru müdafaa olarak değerlendirilir.
  

• Zorunluluk hali, her durumda cezanın kaldırılmasına yol açmaz.
  
• Zorunluluk hali, subjektif bir değerlendirme gerektirir. Yani, failin o anda ne düşündüğü ve ne hissettiği önemlidir.
  
• Zorunluluk hali, hukuki bir savunmadır ve bu savunmanın kabul edilip edilmeyeceği mahkeme tarafından kararlaştırılır.